دولت تدوینگر خوبی برای اخلاق رسانه ای نیست

 دکتر نقیب السادات عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است : نگاه به اخلاق حرفه ای در چارچوب فردی عمدتا مسایل و اصولی را در بر می گیرد که فرد خبرنگار ملزم به رعایت آن است. وی اضافه می کند : مسایلی همچون تنوع مواجهه با مسایل و ایجاد ارتباط سالم ، راوی صادق و حقیقت گوی رویدادها بودن ، ایجاد اعتماد ، کسب اعتبار و وثوق و…  اینها نکاتی  است که از بعد فردی مطرح است و باید مورد ملاحظه قررار گیرد. در مقوله اجتماعی ، ملاحظات عمومیت بیشتری بین تمامی خبرنگاران پیدا می کند و. در واقع خبرنگاران هم باید مثل مرامنامه ، اساسنامه و سوگندنامه پزشکان که در آن پزشک متعهد می شود اصول خاص اخلاقی را رعایت کند و هر بیماری را رعایت کند به بایدها و نبایدهایی موظف شوند . مرامنامه خبرنگاری باید بگوید خبرنگار به عنوان راوی صادق اجتماعی  اخبار را هر چند علیه شماست ، آن را به عنوان یک حق اجتماعی انعکاس دهد . بنابر این در جنبه های اجتماعی اصول و نکاتی نهفته است که که باید مورد توافق اکثریت قرار بگیرد و هر فرد که وارد این حرفه می شود آن را بپذیرد و در قالب این چارچوبهای تعریف شده عمل کند.گفت و گو های من با دکتر نقیب السادات ، دکتر سعیدی ، نگین حسینی و ملکیان  مدیرکل مطبوعات داخلی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی  به مناسبت روز خبرنگار در اینجا بخوانید.

توهین به مخاطب در روزنامه دولتی

اعتماد یا بی اعتمادی به منابع خبر (Trust or distrust) بر میزان و کیفیت تاثیرپذیری اخبار به وسیله مخاطبان تاثیر می گذارد.

اعتماد به عنوان یک مکانیسم روانشناختی جامعه شناختی ، کارکردهای متعددی در زمینه های اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و... در پی دارد و تمامی ابعاد زندگی انسانی و اجتماعی را در برمی گیرد. ژانر خبر و اطلاع رسانی در رسانه  بیش از دیگر ژانرها و قالبها و نهاده های رسانه ای با مفهوم اعتماد و اعتماد آفرینی عجین و مرتبط است.  در دنیای امروز رسانه های جمعی در فرآیند اطلاع رسانی باید به مقابله با چالشهای اعتماد سازی در خبر بپردازند و ضریب اعتماد مخاطبان خود را نسبت به اخبار ارایه شده ، افزایش دهند تا آنان را از آنچه ویلبر شرام ، پاداش آنی می نامد برخوردار کند. عملکرد خبری نادرست و ارایه‌ی اطلاعات و اخبار اشتباه به مخاطب به بی‌اعتمادی او نسبت به رسانه منجر می‌شود،‌ حتی اگر این اقدام از سوی رسانه‌های‌ معتبری مانند BBC، یورونیوز و سایر شبکه‌های اروپایی و آمریکایی صورت گرفته باشد.

باربی زیلی رز (Barbie Zelizer)در بخشی از کتاب "روزنامه نگاری را جدی بگیریم" به پژوهشگران روزنامه نگاری در حوزه تحقیقات روزنامه نگاری اشاره می کند و می نویسد: "روزنامه نگاران و دست‌اندرکاران روزنامه نگاری از اینکه کارهایشان زیر ذره بین نگاه پژوهشگران مو شکافی و ارزیابی می شود به شدت عصبانی و نگران هستند بنابراین بدون توجه به نتایج و اصول ارایه شده توسط پژوهشگران، مصرانه بر حفظ روش ها و اصول سنتی و متداول خود پافشاری می کنند".

او دلایل اصلی بی توجهی به روند مطالعات و نا کارایی نتایج آنها را وجود این نوع برخوردها در عرصه روزنامه نگاری ذکر می کند و می گوید: "این تمام ماجرا نیست ، چرا که اوضاع در محیط مطالعات دانشگاهی هم دست کمی از اوضاع حاکم بر حوزه روزنامه نگاری ندارد...

اهمیت جلب اعتماد مخاطبان از سوی یک رسانه رساترین دلیلی است که به اعتبار آن رسانه منجر خواهد شد.ذکر این مقدمه کافی است تا اگر روزی شما نیز از سر تصادف در یکی از موتورهای جست و جو گذرتان به مطلبی مشابه در یکی از نشریات صاحب نام افتاد راهی برای یافتن پاسخ چرایی آنچه دیده اید بیابید.

روزنامه دولتی ایران دو سال پیش از این یعنی در دوشنبه ۱۳ تیر ۱۳۸۴ در صفحه گفت و گوی خود با دکتر نقیب السادات استاد دانشگاه علامه طباطبایی به بررسی چالش هاى روزنامه نگارى الکترونى در ایران پرداخته بود. چندی بعد یعنی در ۲۷ اردیبهشت سال بعد این روزنامه با حذف نام نویسنده  و طرح صفحه سال قبل همان گفت و گو را عینا به چاپ می رساند .جالب آنکه تیتر هر دو مطلب نیز یکی است!

 برای مرور آنچه اشاره شد بد نیست ابتدا به این لینک و بعد این لینک روزنامه ایران سری بزنید .