مفهوم روزنامه نگاری عینی گرا در عمل و تئوری با چالشهای زیادی روبروست.دکتر مهدخت بروجردی با بیان این مطلب در گفت و گو با" پرانتز" می افزاید:از همان آغازی که ادبیات روزنامه نگاری پا به عرصه وجود گذاشته است بر مفهومی تحت عنوان " عینیت" تاکید بسیاری شده است، عینیت گرایی می گوید رسانه ها باید رویدادها را آنگونه که اتفاق افتاده است گزارش کنند نه آنگونه که می خواهند اتفاق افتاده باشد. این مفهوم روزنامه نگاری عینی گراست، اما واقعیت این است که این مفهوم در عمل و تئوری با چالشهای زیادی روبروست . عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی خاطر نشان می کند:کسانی که تحقق این مفهوم را نا ممکن می دانند معتقدند که مگر می شود انسانی به عنوان خبرنگار را عینی تصور کرد و در یک رویداد او را خالی ازذهن و بدون تجاربی که از قبل در ذهنش وجود داشته است، ببینیم . این مساله غیر ممکن است و هر رخدادی که اتفاق می افتد ما به عنوان یک انسان و نه تنها به عنوان یک خبرنگار ذهنیتی از آن داریم و پیش فرضی از آن در خصوص چگونگی بوجود آمدن آن و امتداد و استمرار آن در ذهن ما بوجود می آید که ما را از عینیت دور می کند. وی اضافه می کند: عده ای معتقدند که اصلا خبر وجود ندارد بلکه خبر آن چیزی است که رسانه ها آن را می سازند ، یعنی خبر ساخته و پرداخته رسانه هاست بنابر این اگر ما اینگونه به موضوع نگاه کنیم از عینیت خیلی دور می افتیم و هر چه از عینیت فاصله بگیریم به مباحث انتقادی خبر بیشتر نزدیک می شویم .
وی تصریح می کند: اگرچه عینی گرایی مطلق وجود ندارد و خبرنگار نمی تواند خود را از تجارب و معانی و دانش قبلی خود از موضوع خالی کند، ولی حتی المقدور باید تلاش کند آنچه را که به واقعیت نزدیک تر است در عمل پیاده کند . ما در مطبوعات حزبی بندرت شاهد تحقق این مساله هستیم ؛ برای آنکه آنها بگونه ای به مسایل می نگرند که حزب آنها می خواهد . از مطبوعات عمومی که اخبار سیاسی را انتشار می دهند انتظار می رود اخبار را آنگونه که هست و یا حداقل نزدیک به واقعیت انعکاس دهند و تا حد ممکن دقیق و بی کم و کاست اطلاع رسانی کنند. این مساله به این مهم بر می گردد که خبرنگار ذهن خود را به عینی گرایی عادت دهد؛ یعنی تلاش کند که مساله را از منظر دیگران بنگرد و نه تنها از دید خودش.این نکته در ارتباطات توانی به نام توان همدلی است ؛ همدلی یعنی فرد در شرایطی خاص خود را به جای دیگری قرار دهد.
مدیرکل روابط عمومی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری خاطر نشان می کند: در بسیاری از مواقع روزنامه نگار اگر بخواهد عینی گرا عمل کند باید خود را در شرایطی خاص قرار دهد و به جای فرد دیگری که به مساله نگاه می کند ، موضوع را مورد بررسی قرار دهد و نگاه کند و نه ازمنظر یک روزنامه نگار از روزنامه ای خاص .گاهی اوقات این ، خبرنگار روزنامه خاص بوده است که به شما می گوید به مساله چگونه نگاه کنید. خبرنگار باید آزاد و فارغ از بسیاری از پیش فرضها و ذهنیتها به مساله نگاه کند و این نگاه ایده آل مردم و مخاطبان است.ما باید در کلاسهای روزنامه نگاری خبرنگاران خود را عادت بدهیم تا فارغ از تمایلات خود به قضایا نگاه کنند و توان همدلی را در خود تقویت کند تا به این واقع نمایی در رسانه ها برسند. |