ارتباطات دات كام

در چهل و ششمين شماره نکته "سکانس مونتاژي" و "ملاحظات اساسي در استفاده از سکانس مونتاژي " بررسي شده است. سکانس يا فصل مونتاژي، يکي از تکنيک هاي مهم در تدوين فيلم و برنامه هاي تلويزيوني است و منظور از آن، "فصل سريع و امپرسيونيستي متشکل از تصاوير نامربوطي است که معمولاً با هم گدازي، بر هم نمايي يا روبش، به هم وصل مي شوند و براي القاء گذشت زمان، تغيير مکان يا هر نوع صحنه هاي انتقالي ديگر به کار مي رود".

در چهل و پنجمين شماره بروشور نکته، اصطلاح دکوپاژ تعريف و ‌روش هاي آن بررسي شده است. "محمد رضا گل بهار" مدرس دانشکده صدا و سيما در اين بروشور نوشته است: دکوپاژ پيش بيني درست تکنيک ها براي ايجاد پيوستگي تکنيکي و مفهومي در برنامه است. به نوشته او، دکوپاژ در مرحله پيش توليد و به منظور پيش بيني ملاحظات هنري و فني برنامه انجام مي شود. - متن کامل

کتاب «نویسندگی برای تلویزیون، رادیو و رسانه‌های جدید» نوشته رابرت هیلیارد با ترجمه مشترک فرزانه فرحزاد، صفورا نوربخش و غلامرضا تجویدی از سوی انتشارات سروش به بازار كتاب عرضه شده است.

این کتاب در دوازده فصل با عناوین: «رسانه‌های گروهی»، «عناصر اصلی تولید، تلویزیون»، «چارچوب‌ها و شیوه‌های متن‌نویسی»، «آگهی‌ها و پیام‌های بازرگانی»، «اخبار و ورزش»، «فیلم‌های ویژه و مستند»، «مصاحبه، گفتگو و مناظره»، «موسیقی، جُنگ و کمدی»، «برنامه‌های صنفی ‌ـ حرفه‌ای، آموزشی و برنامه‌های کودک»، «نمایشنامه»، «رسانه‌های جدید» و «فرصت‌های حرفه‌ای» تنظیم شده است. - بيشتر

سي امين شماره از بروشور نکته با عنوان "نقل قول و انتساب در خبرهاي راديويي و تلويزيوني" به همت اداره کل آموزش و پژوهش معاونت سياسي منتشر شد. سيد علي موسوي،‌ کارشناس ارشد ارتباطات و نويسنده اين مطلب نقل قول را بخش مهمي از ساختار خبر و بدنه اصلي خبر دانسته که مبتني بر« گفت و افزود » است. وي مي نويسد: نقل قول به موقع و با انتساب روشن و دقيق، سبب جذابيت خبر مي‌شود و اعتبار و مستند بودن آن را بيشتر مي‌کند. به باور نويسنده، در همه رسانه‌ها، گفته‌ها و نوشته‌هايي که متعلق به خبرنگار نيست، بايد به منابعشان نسبت داده شود؛ به ويژه اگر حاوي انتقاد، اعتراض، ادعا، آمار، هجو و افترا باشد. برخلاف خبرهاي روزنامه که نقل قول مستقيم در آنها عادي و رايج است، در خبرهاي راديو و تلويزيون ترجيح داده مي‌شود که از نقل قول‌هاي غيرمستقيم استفاده ‌شود؛ مگر در مواردي که نقل قول مستقيم ضرورت و اهميت داشته باشد و با صداي اصلي پخش شود. در خبرهاي راديو و تلويزيون، نقل قول‌ها بايد کوتاه باشد و در بين خبر قرار گيرد. کاربرد نقل قول‌هاي طولاني و شروع با نقل قول مستقيم، سبب سردرگمي شنوندگان و بينندگان مي‌شود. همچنين معرفي منبع در اخبار راديو و تلويزيون پيش از نقل قول صورت مي‌گيرد تا شنوندگان و بينندگان، منبع اطلاعات را بشناسند؛ در اين زمينه بين راديو و تلويزيون تفاوت‌هايي وجود دارد. در اخبار تلويزيوني هنگام نقل قول مستقيم، نام و عنوان يا سمت فردي که سخنانش پخش مي‌شود سه يا چهار ثانيه روي صفحه تلويزيون زيرنويس مي‌شود. البته اگر اين فرد براي مردم يک کشور شناخته شده باشد نيازي به معرفي بيشتر نخواهد بود.  در اخبار راديو انتساب بايد محدود باشد؛ زيرا طولاني بودن آن سبب کندن شدن روند خبر مي‌شود. البته در گزارش‌هاي خبري تلويزيوني يا در ارتباط زنده تلويزيوني، مي‌توان مصاحبه شونده يا شخص مورد نظر را که مطالبي از او نقل مي‌شود، روي صفحه تلويزيون و به صورت نوشته، به طور کامل معرفي کرد. متن کامل اين بروشور در اینجا در دسترس است.

مازیار ناظمی در دو مطلب به تفاوت های شیوه خبرنویسی برای روزنامه، رادیو و تلویزیون اشاره کرده است. به نوشته مازیار، « مکتوب نویس ها وقتی شروع به نوشتن خبر رادیو و تلویزیونی می کنند همان اول راه به مشکل برمی خورند. چون سالها در دانشگاه و در دنیای خبر به زبان مکتوب نوشته اند و خیلی سخت است که به زبان گفتاری بنویسند، غافل از اینکه زبان رادیو و تلویزیون خیلی به زبانی که حرف می زنند نزدیک است! » برای مطالعه بیشتر اینجا و اینجا را کلیک کنید.

دبورا پاتر در کتاب راهنمای روزنامه نگاری مستقل اشکال روزنامه نگاری مکتوب، رادیویی، تلویزیونی، روزنامه نگاری اینترنتی و مهارتهای خبرنگاری را تشریح می کند.

او که بیش از 20 سال در بخش اخبار تلویزیونی اشتغال داشته و 16 سال از این مدت را گزارشگر بوده است در بخشی از کتاب که به رادیو، تلویزیون و اینترنت اختصاص یافته، نوشته است: « خبرنگاری رادیو - تلویزیونی و اینترنت اشكال مخصوصی هستند با الزامات و نیازهای بیشتر و  خبرنگارهایی که در رادیو – تلویزیون فعالیت دارند نه تنها از واژه ها بلكه از صدا و تصویر نیز برای تنظیم گزارش خود بهره می گیرند. » - کامل

" تلويزيون ممکن است در آينده نزديک حذف شود و خبرنگار يا گزارشگر خبرهاي خود را بعد از آماده سازي از طريق اينترنت پخش کند. "

این بخشی از سخنان جان آستين استاد دانشگاه کوئينزلند استراليا در نشست تخصصي " ژورناليسم همگرا " ست که به تازگی در سالن نشست های معاونت سیاسی صدا و سیما برگزار شد. - کامل

شماره جدید نشریه ژورنالیسم رادیويي و تلویزیونی " افق " با موضوع " خبر و رسانه های جدید " منتشر شد. 

اين شماره از افق، گوشه‌اي از وضع پيچيده دنياي رسانه را با نگاهی به موضوع رسانه‌هاي جديد و خبر بررسی می کند. 

متن کامل مقالات شماره جدید افق را از اینجا دریافت کنید.

- شماره های قبلی

بیست و هفتمین شماره نشریه نکته با موضوع  " نگارش خبر رادیو " منتشر شد.

در این شماره بر بیان توصیفی و بیان ساده خبرهای رادیویی تاکید شده و آمده است: " چون مخاطب صحنه رویداد را مشاهده نمی کند از این رو گزارشگر باید گزارش خود را مبسوط تر از تلویزیون تهیه کند تا مخاطب احساس کند در صحنه حضور دارد. "

در بخش دیگری از نشریه آمده است: " مخاطبان خبر رادیو می توانند از هر قشری باشند حتی کم سواد یا بی سواد. به همین خاطر از واژه های ساده و قابل فهم استفاده شود. "

- شماره های قبلی

«خبري که مي نويسم به راحتي خوانده خواهد شد؟»

این سئوالي است که بايد دغدغه اصلي خبرنگاران در تحريريه هاي خبر راديو باشد. خبرنگاران رادیو براي اطمينان، می توانند خبر را را با صداي بلند بخوانند، طوري که گويندگان خبر مي خوانند. بي ترديد، خبري که به راحتي بيان شود به سهولت نيز درک خواهد شد.

مایکل بتز، محقق سابق بنیاد نایت کتابی را در زمینه خبرنگاری رادیو و تلویزیون به رشته تحریر درآورده است.

این کتاب بر اساس تجربه کاری آقای بتز در رواندا تهیه شده است و " کتاب راهنمای خبرنگاران رادیو - تلویزیونی " نام دارد.

هدف از تهیه از کتاب، جبران کمبود آموزش و منابع آموزشی برای خبرنگاران در کشورهای در حال توسعه است.

نگارش این کتاب به گونه ای است که به روزنامه نگاران کمک می کند رخدادهای روزانه را به نحو جذابی گزارش کنند.

این کتاب 41 صفحه دارد و به مسائل مختلفی مانند گزارشگری، تهیه خبر، قوانین مطبوعاتی و اخلاق حرفه ای اشاره می کند.

کتاب همچنبن شامل یک لغتنامه حرفه ای و فهرستی از سایت های مفید است.

برای دسترسی به کتاب راهنمای خبرنگاران رادیو-تلویزیونی که به زبان انگلیسی تهیه شده است، اینجا را کلیک کنید.

مدیرکل اخبار شبکه العالم گفت: "در سه چهار سال گذشته از تعريف خبر فاصله گرفته ايم." عابدینی در کارگاه آموزشی که براي خبرنگاران صدا و سيما برگزار شده بود، گفت: در تعريف خبر گفته مي شود که خبر، گزارش عيني از رويدادست اما امروزه به علت نحوه پوشش رويدادها به وسيله شبکه هاي تلويزيونی، مي توان گفت که "خبر، عين رويداد است."

کتاب چينش اخبار در راديو و تلويزيون نخستين کتاب از سلسله نشست هاي تخصصي خبر منتشر شد.

در نخستين شماره اين مجموعه موضوعاتي چون "چينش اخبار "، " نقش توليد و سوژه يابي در چينش اخبار"، " نقش سوژه يابي در توليد "، " نقش توليد و سوژه يابي در خبر "، " تاملي در فلسفه چينش خبر " و... بررسي شده است که همگي از نخستين تلاش ها براي درک و فهم نظامند خبر و اطلاع رساني در رسانه ملي است.

در اين کتاب تلاش شده است تا در گستره اي فراگير، ابزار مناسبي براي هم آموزي هاي حرفه اي متوليان عرصه خبر در رسانه ملي فراهم شود.

کتاب را از اينجا دريافت کنيد.

اين اصطلاحات به آن دسته از فراورده هاي خبري اطلاق مي شود که راديو در     بخش هاي خبري به شنوندگان عرضه مي کند؛ فراورده هايي که مبتني بر صداي گوينده خبر، گزارشگر و صداي ضبط شده فرد يا افرادي است که در پيدايش يا روند رويدادها نقش دارند.

شماره 20 بروشور نکته از انتشارات اداره کل آموزش و پژوهش معاونت سياسي صدا و سيما با عنوان نوشتن براي تجسم منتشر شد. اين شماره حاوي مقاله اي از من درباره خبرنويسي براي راديوست.

در بخشي از اين بروشور آمده است : " راديو به عنوان رسانه اي شنيداري، نگارش منحصر به فردي دارد؛ زيرا متون راديويي نه براي چشمان مخاطب بلکه فقط براي گوش هاي او نوشته مي شود؛ پس افرادي که براي راديو خبر مي نويسند بايد حوادث را به گونه اي توصيف کنند که در ذهن خواننده مجسم شود. "

همه شماره هاي بروشور نکته را مي توانيد اينجا بخوانيد.

در همه رسانه ها، گفته ها و نوشته هايي كه متعلق به خبرنگار نيست بايد به منابعشان نسبت داده شود؛ به ويژه اگر حاوي انتقاد، اعتراض، ادعا، آمار، هجو و افترا باشند؛ اما اين نكته را نيز نبايد ناديده گرفت كه نحوه نقل قول و انتساب در هر رسانه به ويژگي هاي آن رسانه بستگي دارد؛ پس اين امر در رسانه هايي مانند راديو و تلويزيون با ساير رسانه ها متفاوت است.

پنجاه و هشتمين شماره افق نشريه تخصصي ژورناليسم راديويي و تلويزيوني با موضوع تحول در اتاق خبر منتشر شد. دومين بار است كه نشريه افق به موضوع اتاق خبر مي پردازد.

به نوشته مدير مسئول، طرح مجدد موضوع اتاق خبر ناشي از اهميت موضوع در حوزه معاونت سياسي صدا و سيما و نيز روند تحولات پرشتابي است كه مداوم اتاق خبر را متاثر مي كند و آن را در كانون توجه باقي مي گذارد.

امروز 21 نوامبر با روز جهاني تلويزيون مصادف است.

مجمع عمومي سازمان ملل متحد در سال 1996، بيست و يك نوامبر را به عنوان روز جهاني تلويزيون تعيين كرد.

سازمان ملل متحد، هدف از اين اقدام را ترغيب ملل به تبادل برنامه هاي تلويزيوني به ويژه برنامه هايي اعلام کرد که براي گسترش صلح، توسعه اجتماعي و اقتصادي و تقويت مسائل فرهنگي جامعه ساخته مي شود.   

سطر منبع (Sourceline) در خبرهاي روزنامه و خبرگزاري پيش از ليد نوشته مي شود، حاوي اطلاعاتي درباره مبدا و فرستنده خبر است. مانند: تبريز – خبرنگار كيهان

اين در حالي است كه سطر منبع در خبرهاي راديو و تلويزيون به سبك و سياق خبرهاي روزنامه و خبرگزاري به كار نمي رود و معمولا از صداي گوينده خبر، صداي خبرنگار و زيرنويس براي معرفي محل ارسال و فرستنده خبر استفاده مي شود.

پروفسور يحيي کمالي پور در سي و هشتمين نشست تخصصي خبر و در جمع کارشناسان، مديران، سردبيران و دبيران خبر صدا و سيما گفت: امروزه با پيشرفت ابزار و فناوري ديجيتال، تعريف ژورناليسم تلويزيوني تفاوت کرده است.

نشانه گذاري، خواندن را آسان مي كند.

در مطبوعات، نشانه گذاری سبب مي شود كه خوانندگان خبرها را به آساني بخوانند و بفهمند.

در خبرهايي كه براي راديو و تلويزيون نوشته مي شود و قرار است گزارشگران يا گويندگان بخوانند، نشانه گذاري شكل ديگري به خود مي گيرد.

در واقع اين افراد از نشانه گذاري براي خواندن روان و مناسب خبر و فهماندن بهتر شنوندگان و بينندگان استفاده مي كنند.

يكي از كارهاي متداول گزارشگران و گويندگان خبر راديو و تلويزيون پيش از پخش، نشانه گذاري است، هر چند كه حرفه اي ها و با تجربه ها شايد نيازي به اين كار احساس نكنند و يا نگارش و تنظيم مناسب و زيباي خبر، خواندن خبر را آسان تر كند.

اخبار تلويزيوني بيشتر از اخبار ساير رسانه ها با تصوير سر و كار دارند، بنابر اين شناخت جايگاه و كاربرد تصوير در خبر تلويزيون حائز اهميت است. قابل توجه برخي سردبيران كه تصوير در خبر تلويزيوني مانند كاغذ ديواري نيست و نقش تزئين بسته خبري را ايفا نمي كند، بلكه بخش اساسي خبر محسوب می شود. 

"زحمت خبرهاي خارجي را همكارم... كشيدند و اكنون ديگر همكارم... خبرهاي خانواده را به اطلاع مي رساند." این گفته یک گوينده خبر است.

واقعيت آن است كه اگر ارتباط جمعي بر مبناي رنج و زحمت از جانب فرستنده پيام باشد، گيرندگان پيام نيز دچار چنين حالتي خواهند شد و درك آسان و موثر پيام ها مشكل خواهد شد.

گويندگان خبر علاوه بر تكيه بر استعداد فردي ، مهارت ها و ويژگي هاي صوتي و تصويري خود در اجراي برنامه هاي خبري بايد به اين نكته نيز توجه كنند كه ارتباط گر هستند و نبايد حتي در لفظ و تعارف به اين ارتباط آسيب برسانند.

خبرهاي راديو وتلويزيون نه براي خوانندگان، بلكه براي شنوندگان و بينندگان نوشته مي شود.

آنچه از اين دو رسانه پخش مي شود زود گذر است و برگشتني نيست، پس خبرنگاران و دبيران خبر اين دو رسانه بايد اخبار را واضح و ساده بنويسند تا هنگام پخش براي شنوندگان و بينندگان به آساني قابل درك باشد.  

بر عكس خوانندگان روزنامه ها يا كاربران آنلاين، مخاطبان اخبار راديو و تلويزيون امكان بازگشت ندارند؛ يعني واژه ها ، عبارات و جملات خبر را بايد در همان زماني كه پخش مي شود، درك كنند زيرا تكرار نمي شوند و شنوندگان و بينندگان نيز در همان لحظه نمي توانند درخواست تكرار كنند.

هر چند كه در پايان برخي بخش هاي خبري، خلاصه اي از اخبار مهم پخش مي شود و يا حتي در بخش هاي ديگري خبري مي توان مطالب از دست رفته را پيگيري كرد اما باز تاكيد بر اين نكته ضروري است كه واژه ها در پخش راديويي و تلويزيوني يك بار گفته مي شوند و برگشتني نيستند. 

 در همين زمينه :

- واضح نویسی در رادیو

خبرنويسي خوب نشانه روزنامه نگاري خوب هست؛ خبر، زماني بهترين خبر خواهد بود كه مخاطبان آن را بفهمند. اين مقوله در خبرنويسي براي راديو اهميت دو چنداني پيدا مي كند زيرا خبر راديويي بايد به گونه اي نوشته شود كه شنوندگان قابليت فهم فوري آن را داشته باشند.