( پرانتز ) وبلاگ تخصصی روزنامه نگاری
سایت تخصصی روزنامه نگاری( پرانتز ) وبلاگ تخصصی روزنامه نگاری
سایت تخصصی روزنامه نگاریحکایت کدخداهای امروز دهکده جهانی
حکایت کدخداهای امروز دهکده جهانی آدم را یاد آن شب به یاد ماندنی پایتخت خودمان می اندازد که وقتی صدای برنامه رادیو ایران از ساختمان بیسیم در جاده قدیم شمیران با نطق پادشاه وقت در اردیبهشت سال 1319 روی آنتن می رفت ، مطالب خبری آن به چندین زبان از جمله آلمانی، فرانسوی، روسی، عربی و انگلیسی ترجمه شده بود و همه تصور می کردند که همه دنیا گوش تا گوش نشسته اند تا صدای پادشاه کشور ما را بشنوند ؛ اما حالا که دیگر به قول گیلتین ( 1993) همه می دانند رسانه ها از طریق دستچین سبک هایی که به درون اتاق های نشیمن مان می فرستند، ممکن است مفت و مجانی زیرآب خیلی از ایدئولوژی های من درآوردی را هم بزنند نه آن"عمه بیب" پیرانگلیسی ها و نه آن" روباه چموش و اخوی بد زبان بوش "که تا دیروز حواسشان به پیاله های پر پیامشان بوده تا مبادا ذره ای از آن نصیب بشقاب خالی جنوبی های دهکده جهانی شود ، امروز باید شش دانگ حواسشان را جمع کنند تا مبادا جیره اطلاعاتی مردم آنها از جایی که از آن وحشت دارند تامین شود .
گزارش من در خصوص شبکه پرس تی وی را از اینجا بخوانید
مسؤولیت بزرگ روزنامه نگاران ایستادگی و گفتن حقیقت است
مسؤولیت بزرگ روزنامه نگاران ایستادگی و گفتن حقیقت است؛ حتی اگر زورمدارانی که در موضع بالاتر هستند همه توانشان را به کار گیرند تا مانع کار آنها شوند ،بنابراین به جوانان علاقمند به روزنامه نگاری توصیه می کنم پا در میدان " روزنامه نگاری تحقیقی" نگذارند مگر اینکه خود را برای پذیرش پیامدهای آن کاملاً آماده کرده باشند.
ایوان ریدلی روزنامه نگار پرماجرایی که امروز در شبکه انگلیسی زبان پرس تی وی فعالیت می کند با بیان این مط
الب اضافه می کند :... گاهی ارایه تعریفی درست از صداقت و حقیقت دشوار است. شاید شما چهار نفر را به دیدن یک نمایش وادار کنید و در پایان به پنج نتیجه و برداشت متفاوت از آن برسید. متأسفانه صداقت و درستی در قربانگاه سیاست فدا می شود و در این راستا بیشتر رسانه های غربی برای گزارش جنگی که بر مبنای دروغهای رهبرانی مانند جرج دبلیو بوش و تونی بلر - که با حربه تبلیغات سیاسی چنین وانمود کردند صدام بر روی کوهی از تسلیحات کشتار جمعی نشسته است- آغاز شد، در خواب پا به عراق گذاشتند...
ادامه گفت و گوی من با ایوان ریدلی را از اینجا بخوانید
روزنامه نگاران برای چاپ اخبار دروغ زیر فشار مدیران رسانه اند
وجود رسانه ها درهرکشور نیازی اجتماعی و اطلاع رسانی در این فرآیند نیاز مهمتری است که گاهی ممکن است با انتشار یک خبردروغ علمی اثر تخریبی درازمدت و دیرپایی در جامعه بگذارد و آن این که نسل جوان دانشگاهی را در محیط های علمی تباه و سرخورده می کند.
دکتر رضا منصوری در گفت و گو با " پرانتز " ضمن بیان این مطلب می افزاید : به دانشجویی که خبر دروغ علمی را مطالعه می کند نمی توان شیوه های صحیح تحقیق علمی و کار گل کردن و دود چراغ خوردن را آموزش داد سالیانه دهها نفر از بهترین دانشجویان ما از کشور خارج می شوند
خروج بخش قابل ملاحظه ای از آنها تنها به دلیل اطلاع رسانی غلط و کاذب برخی از رسانه ها و سرخوردگی دانشجویان است. وی اضافه می کند : خوشبختانه اخیرا کسانی وارد رسانه ها شده اند که به برخی از این موضوعات توجه می کنند اما همین عده نیز زیر فشار مدیران خود هستند. مدیران رسانه ها برای چاپ اخبار دروغ روزنامه نگاران را تحت فشار قرار می دهند آنها نیز مجبور می شوند علیرغم میل خود دروغی را منتشر کنند برای همین است که باید تاسف خورد که چرا رسانه ها نقش خود را نمی شناسند .
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف خاطر نشان می کند : ابراز نظرهای علمی غلط و کودکانه در یک جامعه کشاورزی قابل تحمل است و می توان آن را یک شوخی تلقی کرد اما دریک جامعه صنعتی چنین رفتارهایی فاجعه به بار می آورد؛ نسلهایی را تباه می کند و جوانان را به گمراهی می کشاند.هنگامی که رسانه های رسمی و غیر رسمی کشور خبر کسب فلان جایزه علمی بین المللی را توسط فلان جوان ایرانی اعلام می کنند که سراپای آن کذب است و هیچگونه حساسیتی در مقابل صدق و یا کذب این خبر نشان نمی دهند همچنین هنگامی که رییس دانشگاهی خود را مرد علمی قرن معرفی می کند و رسانه ها به تفصیل آن را گزارش می دهند باید آن را به حساب رفتار حاکم در یک جامعه کشاورزی دانست که عاملان آن از تفاوت و تقابل رفتار و فرد بی خبرند.
اگر جز این بود این همه برای جوانان المپیادی تبلیغات نمی کردیم و این خیال به سرمان نمی زد که به لحاظ علمی چنین و چنان هستیم.بسیاری از مدیران و مسولان کشور ما ترجیح می دهند کذبی منتشر شود که مردم را آرامش دهد و دردهای ناشی از عقده پیشرفت را تسکین دهد تا اینکه حقیقت پخش شود و مردم را به درد آورد. معاون وزیر علوم دکتر خاتمی اضافه می کند : هنگامی که رسانه ها خبر کذب برنده شدن فلان جوان را پخش می کنند یا خبر بی اهمیت مرد سال شدن کسی را پر اهمیت جلوه می دهند در واقع تسکین دردهای عقب ماندگی جامعه را می دهند یا خود گرفتار عقده پیشرفت هستند و این عقده نیروی محرکه پخش اینگونه اخبار و یا جایزه دادنها می شود ؛ شما ببینید داستان دکتر حسابی چقدربه کشور ما ضرر زده است .آنهایی که متوجه اخبار و اطلاع رسانی غلط هستند چقدر رسانه ها را به دلیل انتشار این اخبار مورد تمسخر قرار می دهند ؛ روزی که جوانان نسلهای بعدی ما دریابند که نظریه دکتر حسابی در مورد ماده هیچ ارزش علمی ندارد و مورد تمسخر جامعه علمی است ما چه جوابی باید به آنها بدهیم و چگونه تبلیغات اخیر را توجیه می کنیم ؟!
درباره رضا منصوری:
دکتر منصوری در دبستان شریعت در نزدیکی خانی آباد و میدان اعدام درس خوانده و در سال ۱۳۴۴ در دبیرستان رهنما در منیریه تهران دیپلم گرفته است. منصوری همان سال در دانشکده فنی و علوم دانشگاه تهران پذیرفته شد اما به دلیل علاقه به نجوم برای ادامه تحصیل به دانشگاه وین در اتریش رفت. در سال ۱۳۵۱ دکترای فیزیک نجوم گرفت و در همان دانشگاه استخدام شد. بعد از انقلاب در اسفند سال ۱۳۵۸ به ایران برگشت و به عضویت هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف درآمد.
وی در مرکز نشر دانشگاهی و فرهنگستان زبان و ادب فارسی فعالیت داشته و از بنیانگذاران پژوهشگاه دانش های بنیادی(مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات)، مرکز تحصیلات تکمیلی در علوم پایه زنجان (IASBS) و مرکز مطالعات و همکاری های علمی بین المللی (ISMO) به حساب می آید و در این مراکز فعالیت می کند.
مجله نجوم که امسال پانزده ساله شده به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی وی منتشر می شود. مجله فیزیک مرکز نشر دانشگاهی، مجله پژوهش فیزیک ایران (نشریه انجمن فیزیک ایران) و مجله علمی دانشگر( نشریه مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور) به مدیر مسئولی وی منتشر می شود.
دکتر رضا منصوری فیزیکدان و عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم جهان سوم در سال های ۸۴-۱۳۸۰ معاونت پژوهشی وزارت علوم را به عهده داشت.
خبر مرتبط:
روابط عمومی را با خطاطی و پارچه نویسی اشتباه گرفته ایم
" متاسفانه بین عرصه ارتباطات و سازمانهای مختلف پیوند مناسبی برقرار نشده و به همین دلیل بخشی از فارغ التحصیلان علوم ارتباطات و روزنامه نگاری پس از فارغ التحصیلی ، بلاتکلیف می مانند".
دکتر مسعود کوثری در گفت و گو با " پرانتز "با بیان این مطلب اضافه می کند : تنها بخشی از متخصصان علوم ارتباطات که در حوزه روزنامه نگاری و خبرنگاری فعالیت می کنند می توانند جذب بازار کار شوند و دیگران معمولا مشاغل نامرتبط با این رشته را انتخاب می کنند.گسترش این فرهنگ که ارتباطات مساوی با خبرنگاری و روزنامه نگاری نیست ، یکی از ضرورتهایی است که باید به آن
توجه کرد و به این طریق بازارکار مناسبی برای همه این عرصه ها به وجود آورد ؛ به عنوان مثال سازمانهای تحقیقاتی مربوط به رسانه ها باید از پژوهشگران "پژوهش رسانه ای" استفاده کنند. هنوز حوزه هایی از ارتباطات همچون ارتباطات خانواده ، پلیس ، ارتباطات سازمانی و یا ارتباطات بهداشت فعال نشده است و به همین دلیل تنها بخش اندکی از این فارغ التحصیلان قادرند جذب بازار کار شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران،نبود ارتباط میان خبرگزاری ها و دانشکده های علوم ارتباطات را مشکل جدی علوم ارتباطات و آموزش این رشته دانست و خاطر نشان کرد : از یک سوی خبرگزاری ها معتقدند دانشگاه با مسایل آنها بیگانه است و از سوی دیگر دانشگاه نیز تصور می کند شاغلان در خبرگزاری ها از آموزش کافی برخوردار نیستند و یا اینکه با مسایل علمی این رشته بیگانه اند و این سوء تفاهم همچنان ادامه دارد.
وی اضافه می کند : نتایج پژوهشی که اخیرا در یکی ازشهرهای ایران انجام شده است نشان می دهد 90 درصد از اعضای روابط عمومی سازمانها رشته های نامرتبط با ارتباطات دارند ؛ باید از مسوولان سوال کرد که چرا این افراد جذب این مجموعه شده اند.به نظر من دولت باید ضابطه مشخصی را تدوین کند تا دانش آموختگان ارتباطات بتوانند در این مشاغل فعال شوند.اما متاسفانه امروزهرکسی که خطاطی می داند جذب روابط عمومی می شود افراد بر اساس روابطی خاص برای کار در روابط عمومی ها انتخاب می شوند و همین مساله نشان می دهد ما اهمیتی برای روابط عمومی قایل نیستیم و آن را با بریدن جراید و خطاطی و پارچه نویسی اشتباه گرفته ایم. دولت باید ظرفیت اختصاصی برای جذب فازغ التحصیلان این عرصه به وجود بیاورد چون بخش عمده ای از مسایل جهان امروز مربوط به حوزه ارتباطات است که متاسفانه در غالب موسسات از این ظرفیت ارتباطی استفاده نمی شود.
دکتر کوثری خاطر نشان می کند: باید بتوانیم عرصه های فعال نشده ارتباطات را در ایران فعال کنیم. وظیفه دانشگاه علوم ارتباطات فعال کردن عرصه هایی است که هنوز متن علمی مشخصی برای آن وجود ندارد تا بتواند فارغ التحصیلان خود را به سوی سازمانهای متقاضی هدایت کند. متاسفانه در ایران به دلیل اینکه ارتباطات مساوی با روزنامه نگاری انگاشته می شود این عرصه ها در ایران فعال نشده است
حق در هر جا که باشد مطبوعات هم آنجایند
" اطلاعات چیزی جز بازنمود واقعیت نیست" این مطلب را دکتر عباس حری در گفت و گو با " پرانتز" عنوان می کند و می افزاید : آنچه واقعیت را منعکس نکند یا تصویری دیگر از واقعیت ترسیم کند اطلاعات نیست بلکه باید آن را " شبه اطلاعات" نامید.
رئیس انجمن ترویج علم ایران ضمن ارایه تعریفی از جامعه اطلاعاتی می گوید: زمانی که ما از جامعه اطلاعاتی سخن می گوییم، منظورمان جامعه ای است که همه تصمیم گیریها و برنامه های آن مبتنی بر حقایق باشد. 
بدون اتکا بر اطلاعات، نمی توان به جامعه اطلاعاتی دست یافت هر چند که به جدیدترین ابزارهای ارتباطی و انتقال و داد و ستد اطلاعاتی مجهز باشد. به همین دلیل است که کسانی چون فرانک وبستر، که خود نظریه پرداز جامعه اطلاعاتی هستند، جامعه اطلاعاتی را پدیده ای آرمانی می دانند، یعنی چیزی که در حال حاضر مصداق یا ما به ازای خارجی ندارد ؛ ولی باید برای نیل به آن تلاش کرد. شرط گام نهادن و پیش رفتن در چنین مسیری آن است که جامعه همه بخشهای خود را بسیج کند. از خانواده تا مدرسه تا محل کار تا دانشگاه و حوزه فرهنگ، سیاست، اقتصاد و جز آن، باید به چنین سمت و سویی حرکت کند. جامعه باید به اطلاعات درست، محل دستیابی به آن، شیوه(های) دستیابی به آن، و از میان برداشتن موانع و تلاش در هموارسازی این راه بیندیشد.
معاون پژوهشی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران اضافه می کند : اطلاعات، یعنی بازنمایی درست واقعیت از هرز رفتن ها، برنامه ریزیهای غیرواقع بینانه، آموزشهای بدون کار برد، سیاستهای اقتصادی نامطمئن و مانند آن جلوگیری می کند. بنابراین، برای نیل به جامعه اطلاعاتی، کل جامعه باید مسؤولیت بپذیرد. هیچ یک از آحاد حقیقی و حقوقی جامعه به تنهایی کافی نیست. در جامعه اطلاعاتی، جماعت در کلیتش حائز اهمیت است و خرد جمعی در این زمینه کارساز است. از نظر من جامعه مورچگان یا جامعه زنبورهای عسل، جامعه ای اطلاعاتی است، چون جمع است که وظیفه یکایک اعضا را تعیین می کند و بیان "یدا... مع الجماعه" ناظر بر این معناست.
مدیر مسوول مجله اطلاع شناسی به نقش مطبوعات در جامعه اشاره می کند و می گوید : مطبوعات زبان مردم اند. رسالت مطبوعات واداشتن صاحبان وظیفه و مسؤولیت به رعایت جانب حق و انصاف است. حق در هر جانب که باشد در مطبوعات آنجایند و جانبداری از ناحق جایگاه آنها نیست.
مولف کتاب" اطلاع‌رسانی ؛ نظام‌ها و فرایندها“، تصریح می کند : توسعه دانش محوری، که بخشی از وظایف نشر به معنای عام و تمامی وظیفه مطبوعات به عنوان زبان گویای مردم است فقط موکول به آگاهاندن مردم از جریانهای اجتماعی است و آگاهی و اطلاع، به معنای بازنمایی واقعیت است. مطبوعات هرگاه بخواهند رسالت دانش محوری خود را ایفا کنند باید آنچه را که هست بدان گونه که هست منعکس کنند. نه کوچک نمایی اطلاع رسانی است و نه بزرگ نمایی. واقع نمایی عین اطلاع رسانی است و اطلاع رسانی و آگاهی بخشی وظیفه عمده مطبوعات است. آگاه کردن مسؤولان از خواستهای مردم و آگاه کردن مردم از عملکرد مسؤولان باید کانون توجه مطبوعات باشد.
درباره دکتر حری :
آقای دکتر عباس حرّی؛ رئیس انجمن ترویج علم ایران و دکتری علم اطلاع رسانی از دانشگاه کیس آمریکاست. ایشان علاوه بر این معاون پژوهشی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران ،مدیر مسئول مجله اطلاع شناسی ،عضو هیات تحریریه مجلات روان‌شناسی و علوم تربیتی؛ پل فیروزه ؛ و کتابداری و مؤلف چندین کتاب از جمله کتاب‌های: ”اطلاع‌رسانی: نظام‌ها و فرایندها“، ”اطلاع‌رسانی: نگرش‌ها و پژوهش‌ها“، و ”آیین نگارش علمی“می باشد. سال گذشته انجمن مفاخر فرهنگی آیین بزرگداشتی را به بهانه هفتادمین سالروز تولد ایشان برگزار کرد.